Top 3 Lưu Ý Cho Người Mới Dịch Tiếng Trung Sang Tiếng Việt

10:43 SA

Dịch tiếng Trung sang tiếng Việt chuyên ngành không chỉ đơn thuần là việc chuyển ngữ từng câu chữ, mà còn là một quá trình đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về ngách từ vựng chuyên môn, bản sắc văn hóa, cũng như tư duy phân tích ngữ cảnh chuẩn xác. Với người mới bắt đầu, việc tiếp cận dịch thuật chuyên ngành có thể gặp không ít khó khăn nếu thiếu định hướng đúng đắn. Trong bài viết này, Công ty dịch thuật đa ngôn ngữ Aselina sẽ cùng bạn khám phá những lưu ý quan trọng, giúp bạn từng bước làm quen và nâng cao kỹ năng dịch tiếng Trung chuyên ngành, từ lý thuyết đến thực tiễn, từ công cụ hỗ trợ đến quy trình chuẩn hóa. Nếu bạn đang muốn khởi đầu đúng cách trong lĩnh vực này, đây chính là tài liệu không thể bỏ qua.

Top 3 Lưu Ý Cho Người Mới Dịch Tiếng Trung Sang Tiếng Việt 

Tại sao dịch tiếng Trung sang tiếng Việt chuyên ngành lại phức tạp?

Ngôn ngữ không chỉ là từ vựng – mà còn là ngữ cảnh

Dịch tiếng Trung sang tiếng Việt không chỉ là quá trình chuyển đổi từng từ một mà là sự chuyển ngữ toàn diện, đòi hỏi người dịch phải hiểu sâu sắc bối cảnh, văn hóa, và cả logic chuyên môn trong lĩnh vực đang xử lý. Điều này càng trở nên quan trọng khi dịch các tài liệu chuyên ngành như y tế, kỹ thuật, pháp luật, tài chính…

Ví dụ, trong lĩnh vực y học, cụm từ “临床表现” (lâm sàng biểu hiện) nếu dịch một cách đơn thuần là “biểu hiện lâm sàng” thì không sai, nhưng khi được đưa vào bối cảnh bệnh án, lại yêu cầu hiểu đúng triệu chứng cụ thể để diễn đạt chuẩn xác bằng tiếng Việt.

Ngách từ vựng chuyên ngành phong phú 

Không giống như các chủ đề thông thường, tài liệu chuyên ngành tiếng Trung sử dụng hệ thống thuật ngữ riêng biệt, đôi khi còn chưa có bản dịch chính thức hoặc phổ biến tại Việt Nam. Người mới bắt đầu sẽ gặp không ít khó khăn khi tra cứu hoặc phân biệt giữa các thuật ngữ gần nghĩa.

Đây là lý do vì sao các chuyên gia tại Công ty dịch thuật đa ngôn ngữ Aselina luôn khuyên người học nên bắt đầu với từng mảng nhỏ trong chuyên ngành, như "kỹ thuật điện tử", "pháp lý thương mại", "kinh tế vĩ mô", để xây dựng vốn từ từng bước.

Cấu trúc ngữ pháp khác biệt giữa tiếng Trung và tiếng Việt

Ngữ pháp tiếng Trung thường có cấu trúc câu ngắn, sử dụng nhiều danh từ kép và động từ kép, trong khi tiếng Việt lại có xu hướng diễn đạt dài dòng hơn. Khi dịch chuyên ngành, điều quan trọng không phải là "dịch đúng từng từ", mà là làm sao để câu dịch mang đúng nghĩa, rõ ràng, dễ hiểu và vẫn giữ được tinh thần học thuật của văn bản gốc.

Đọc thêm: Dịch Vụ Phiên Dịch Tiếng Trung Tại Bình Dương

Những kỹ năng cần thiết khi bắt đầu dịch tiếng Trung sang tiếng Việt chuyên ngành

1. Không phụ thuộc hoàn toàn vào từ điển

Dù từ điển là công cụ không thể thiếu, người dịch cần biết chọn lọc và đánh giá nghĩa phù hợp với ngữ cảnh. Từ điển song ngữ chuyên ngành như “汉越医学词典”, “Từ điển kỹ thuật Hán-Việt” có thể giúp định hướng, nhưng không thể thay thế tư duy phân tích.

Ngoài ra, các công cụ như TermBase, SDL Trados, hay Linguee, Glosbe cũng hỗ trợ tra cứu cụm từ chuyên ngành theo ngữ cảnh thực tế.

Không phụ thuộc hoàn toàn vào từ điển khi dịch tiếng trung sang tiếng việt

2. Đọc hiểu sâu tài liệu gốc – kỹ năng đọc phân tích

Việc đọc tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Trung không chỉ đơn thuần là hiểu nghĩa, mà còn phải nắm được hệ thống logic và phương pháp trình bày của người bản xứ. Ví dụ, trong một tài liệu kỹ thuật, câu chủ đề (主题句) thường nằm ở đầu đoạn, giúp người đọc xác định nội dung chính. Đây là điểm quan trọng mà người dịch cần nhận diện để giữ được cấu trúc hợp lý khi chuyển ngữ.

Công ty Aselina thường huấn luyện nhân viên mới qua các bài phân tích văn bản mẫu, giúp họ xây dựng kỹ năng đọc hiểu theo tầng lớp nghĩa (ý nghĩa câu – đoạn – toàn văn).

3. Luyện viết tiếng Việt học thuật

Dịch không phải là chép lại – mà là viết lại. Người dịch cần có kỹ năng viết tiếng Việt theo văn phong chuyên ngành tương ứng, ví dụ:

• Với tài liệu khoa học: cần lối viết khách quan, ngắn gọn, chuẩn thuật ngữ.
  
  

• Với tài liệu pháp luật: yêu cầu sự chính xác, thống nhất về văn phong luật.
  
  

• Với tài liệu tài chính: cần logic, minh bạch, số liệu rõ ràng.

Đây là lý do tại Aselina, mỗi dự án dịch luôn được biên tập và hiệu đính bởi ít nhất một chuyên viên tiếng Việt học thuật, đảm bảo đầu ra chất lượng cao.

Những sai lầm phổ biến khi dịch tiếng Trung sang tiếng Việt chuyên ngành

1. Dịch từng từ một mà bỏ quên ngữ cảnh

Nhiều người mới bắt đầu có xu hướng tra từng từ rồi ghép lại thành câu. Kết quả là bản dịch trở nên rời rạc, khó hiểu, thậm chí sai lệch hoàn toàn so với ý gốc.

Ví dụ: Cụm “数据治理” nếu dịch là “quản lý dữ liệu” thì đúng, nhưng trong ngữ cảnh công nghệ thông tin hiện đại, phải dịch là “quản trị dữ liệu” – mang nghĩa đúng với ngách AI hơn, nó thể hiện cả quy trình, công cụ, chính sách.

2. Sử dụng sai thuật ngữ vì không hiểu sâu chuyên ngành

Một lỗi thường gặp là người dịch dùng nhầm thuật ngữ do không hiểu nội hàm sâu sắc. Trong ngành tài chính, cụm từ “股票回购” là “mua lại cổ phiếu” chứ không phải “thu hồi cổ phần”, có thể thấy đây là hai cách diễn đạt hoàn toàn khác biệt về mặt pháp lý.

Tại Aselina, tất cả dịch giả chuyên ngành đều phải tham gia khoá đào tạo nội bộ chuyên sâu từng lĩnh vực, đảm bảo mỗi bản dịch không chỉ đúng ngôn ngữ mà còn chính xác về chuyên môn.

Khi dịch tiếng trung chú ý đến các từ ngữ chuyên ngành

3. Dịch máy không kiểm tra lại

Dù Google Translate, DeepL hay các công cụ AI ngày nay hỗ trợ khá tốt, nhưng khi dịch chuyên ngành, sai sót vẫn rất dễ xảy ra. Đặc biệt với tiếng Trung – vốn nhiều tầng nghĩa – việc kiểm duyệt lại sau dịch máy là yêu cầu bắt buộc.

Hướng dẫn thực hành dịch tiếng Trung sang tiếng Việt chuyên ngành hiệu quả

Bước 1: Lựa chọn tài liệu phù hợp với trình độ

Người mới bắt đầu nên chọn các tài liệu ngắn, đơn giản và được biên soạn chuẩn mực như sách giáo trình, tạp chí khoa học song ngữ, các bài viết từ trang web chính thống như Xinhua, People.cn...

Bước 2: Phân tích từ khóa và ý chính từng đoạn

Đừng dịch ngay. Hãy gạch chân từ khóa chuyên ngành, xác định cấu trúc đoạn văn, sau đó mới bắt đầu chuyển ngữ. Cách làm này giúp bạn không bị đuối giữa đường, vẫn giữ được nhịp độ dịch và giữ độ logic. 

Bước 3: Dịch thô – chỉnh sửa – biên tập

Thực hành dịch từng đoạn, rồi đọc lại. Điều chỉnh ngữ pháp, câu cú, lựa chọn từ ngữ chính xác hơn. Nếu có thể, hãy nhờ người khác kiểm tra lại hoặc sử dụng phần mềm soát lỗi chuyên dụng.

Tại Công ty dịch thuật đa ngôn ngữ Aselina, quy trình dịch luôn gồm 3 bước bắt buộc: dịch – biên tập – hiệu đính, đảm bảo bản dịch không chỉ đúng mà còn đạt tiêu chuẩn chuyên ngành.

Đọc thêm: Phiên Dịch Tiếng Trung: Dịch Vụ Chuyên Nghiệp và Giá Cả Hợp Lý

Dịch thô – chỉnh sửa – biên tập sau khi dịch tiếng trung sang tiếng việt

Kết luận: Dịch chuyên ngành là hành trình của kiến thức và sự kiên trì

Dịch tiếng Trung sang tiếng Việt chuyên ngành đòi hỏi nhiều công sức, không thể “học một sớm một chiều”. Nó đòi hỏi sự đầu tư về thời gian, công sức, và không ngừng nâng cao chuyên môn cả về hai ngôn ngữ lẫn lĩnh vực cụ thể. Đối với người mới bắt đầu, lời khuyên là hãy đi từ nền tảng, học vững kiến thức cơ bản, rèn luyện đều đặn và học hỏi từ những người có kinh nghiệm.

Thanh Thủy, chuyên viên dịch thuật tại Aselina, chia sẻ:

“Mỗi bản dịch là một sản phẩm trí tuệ. Chỉ cần bạn làm đúng quy trình, tiếp thu phản hồi và học hỏi liên tục, bạn sẽ tiến bộ rất nhanh. Và điều quan trọng nhất: đừng ngại sai, hãy dịch thật nhiều.”

Nếu bạn đang tìm kiếm nơi để rèn luyện hoặc cần hỗ trợ dịch tài liệu chuyên ngành một cách chuyên nghiệp – Công ty dịch thuật đa ngôn ngữ Aselina luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn.

• Website: http://aselina.com.vn/
• Email: aselinavietnam@gmail.com
• Hotline: 0968.880.983